Türkiye'de Tarım Seferberliği: Yeni Sayım Süreciyle Gelecek Değişimler

Türkiye genelinde gerçekleştirilecek tarımsal sayım faaliyetinin temmuz ayında başlaması hedefleniyor. Bu süreçte, tarımsal işletmelere ait parsellerin yanı sıra hayvancılık ve tarım aletleri ile makineleri gibi konulardaki veriler de toplanacak. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) yetkililerinin verdiği bilgilere göre, tarım ve gıda politikalarının doğru bir şekilde planlanabilmesi ve uygulamalarının etkinliğinin izlenebilmesi amacıyla bu sayım yapılacak.

Tarım sayımı, Tarım ve Orman Bakanlığı ile TÜİK'in iş birliğiyle iki aşamalı bir süreçte gerçekleştirilecek. İlk bölümde, Bakanlık tarafından kayıtlı olmayan tarım arazilerinin belirlenmesi ve kayda alınması işlemleri tamamlanmak üzere. İkinci aşamada ise, ilk bölümde tespit edilen tarımsal işletmeler ve alanlar çerçeve olarak değerlendirilecek. Bu işlemler "tamsayım" yöntemiyle gerçekleştirilecek ve ayrıntılı veriler elde edilecek.

BEYANLARDAKİ VERİLERİN DOĞRULUĞU ANLIK OLARAK DENETLENECEK

İdari kayıtlarla bir araya getirilerek yürütülecek bu sayımda, tarımsal işletmeler, randevu sistemiyle sayım bürolarına davet edilecek. Verilerin toplanması için ana yöntem yüz yüze görüşme olacak.

Bu yöntem, anket yapılacak kitlenin büyüklüğü, ikamet ve tarımsal faaliyet alanlarının farklılığı ile kırsal nüfustaki azalma gibi faktörler değerlendirerek, uluslararası standartlar ve ilgili kuruluşlarla yapılan istişarelerin sonucunda belirlendi.

Tarımsal işletmelerin beyan ettiği bilgilerin, idari kayıtlardaki verilerle uyumluluğu anlık olarak kontrol edilecektir. Ayrıca, tarımsal işletmeler e-devlet kimlik doğrulamasıyla, kendi bilgilerini sayım bürolarına gitmeden internet üzerinden de girebilecekler.

5 BİNDEN FAZLA PERSONEL İŞLEMLERDE GÖREV ALACAK

İl ve ilçelerde mülki amirlerin başkanlığında oluşturulan "İl ve İlçe Sayım Komiteleri", sayım sürecinin koordinasyonunu sağlayacaktır. Bu komitelere bağlı olarak, büyükşehir statüsünde olmayan 51 ilin merkez ilçelerinde toplamda 973 sayım bürosu açılacaktır.

Sayım bürolarında, çoğunluğu Tarım ve Orman Bakanlığı'na bağlı olan yaklaşık 3 bin 800 personel görev yapacak. Tarım sayım seferberliği süresince, telefon operatörleri ve TÜİK'in merkez ve taşra teşkilatlarındaki teknik personel ile birlikte kaynakların toplam sayısı 5 binden fazla olacak.

ÇİFTÇİLERDEN ALINACAK VERİLER BELİRLENDİ

Tarımsal işletmelerin temsilcilerinden tarımsal parseller, hayvancılık, tarımsal alet ve makineler hakkında bilgiler istenecektir. Bitkisel üretimde kullanılan tüm alanlara ilişkin verilerin yanı sıra, bitkisel üretim yapılmayan alanlar, traktör ve biçerdöver plakaları, sahip olunan veya kullanılan tarımsal alet ve makinelerin listesi de talep edilecektir.

Ayrıca, iş gücü, toprak yönetimi, ekonomik yapı ve gübre kullanımı gibi alanlarda örneklem çalışmaları 2026'da yapılacaktır. Tarım sayımının veri derleme süreci, tüm tarımsal işletmelerden "tamsayım" yöntemiyle gerçekleştirilecek. Bu sürecin temmuz ayında başlayıp, 31 Aralık'ta tamamlanması öngörülüyor. 2026 yılında sayımın örneklem bölümünün devam etmesi planlanırken, temel sonuçların 2026'nın ikinci yarısında yayımlanması bekleniyor.

İDARİ KAYITLARLA ENTEGRE YÖNTEM AB ÜLKELERİNDE İNCE HAZIRLIKLARLA KULLANILIYOR

Tarım sayımları, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) tarafından önerilmektedir. Mevcut sayım döneminde, 122 ülkenin tarım sayımları tamamlanmış olup, Türkiye'nin de içinde bulunduğu 30 ülkede ise hâlihazırda sayım süreçleri devam etmektedir. Bu çerçevede, geleneksel ve modüler yöntemler genellikle idari kayıtların düşük olduğu ülkelerde kullanılırken, idari kayıtlarla entegrasyon yönteminin özellikle Avrupa Birliği ülkelerinde uygulandığı ve bu yöntemle toplam ülkelerin %32'sinin sayım yaptığı görülmektedir.